Voor je start met het zoeken naar informatie/literatuur is het belangrijk om voor jezelf eerst te bepalen wat je precies zoekt. Lukraak aan een zoekopdracht beginnen, leidt niet vaak - of in ieder geval niet snel - tot een betrouwbaar resultaat. Eerst een goede probleemstelling formuleren bespaart je heel wat werk, doordat je heel gericht kunt zoeken naar de nodige informatie. Naar welke informatie ben je precies op zoek? Wat wil je te weten komen? Ben je op zoek naar heel algemene informatie over je onderwerp of spitst je onderzoek zich toe op bepaalde deelaspecten?
Op basis van onderstaande vragen kun je een specifieke en scherp omlijnde opdracht of probleemstelling formuleren.
Het grootste probleem bij het doen van bijvoorbeeld een onderzoek is niet dat je te weinig informatie hebt. Meestal heb je zoveel informatie dat je afdwaalt van wat je eigenlijk had willen onderzoeken. Bij een onderzoek is het daarom verstandig om één centrale vraag te stellen. Je onderzoek moet een antwoord geven op deze vraag.
Probeer bij deze centrale vraag een aantal deelvragen te formuleren. Deelvragen zijn hulpvragen om de belangrijkste vraag, de hoofdvraag, te kunnen beantwoorden.
https://pixabay.com/nl/vrouw-gedachten-meisje-1169316/ - Licensed under CC0 1.0 via Pixabay
Uit je probleemstelling kun je zoektermen afleiden. Deze zoektermen vormen de basis van je zoekacties. De kunst bestaat eruit om met zo weinig mogelijk zoektermen zoveel mogelijk relevante en zo weinig mogelijk irrelevante publicaties terug te vinden.
Om geschikte zoektermen te vinden, kun je je het beste eerst oriënteren op je onderwerp. Raadpleeg bijvoorbeeld kranten, (online) encyclopedieën en/of (vak)woordenboeken. Bedenk ook wie of wat de belangrijkste auteurs of organisaties zijn met betrekking tot je onderwerp. Met deze eerste basiskennis in het achterhoofd kun je de zoektermen vormen.
Er zijn verschillende relaties binnen een zoekterm:
| Afkortingen | Afkortingen van termen die te maken hebben met je onderwerp, bijv. SDG |
| Synoniemen |
Een ander woord met (ongeveer) dezelfde betekenis, bijv. fiets/rijwiel |
| Vertalingen |
Het kan zinvol zijn om vertalingen van je zoektermen te gebruiken. Denk ook aan het verschil tussen Brits (bijv. behaviour) en Amerikaans Engels (bijv. behavior) en aan Latijnse benamingen |
| Enkel- of meervoud |
Houd hier rekening mee bij het formuleren van je zoekactie, bijv. woman/women |
| Narrower term |
Een term die in relatie staat tot de zoekterm, maar een beperktere betekenis heeft. Dit is dus een nauwere zoekterm, bijv. tsunami is NT van natuurramp |
| Broader term |
Een term die in relatie staat tot de zoekterm, maar een ruimere betekenis heeft. Dit is dus een ruimere zoekterm, bijv. ramp is BT van natuurramp |
| Related term |
Een term die in relatie staat tot de zoekterm binnen de context van je onderwerp, bijv. evacuatie is RT van natuurramp |
Als je de beginzoektermen van je probleemstelling aanvult met vertalingen, synoniemen, broader terms, narrower terms, etc., kom je tot een goede set van zoektermen.