Het zoeken naar informatie resulteert in een hoeveelheid webpagina's of documenten. Bij het selecteren van informatiebronnen spelen twee aspecten een rol. Allereerst moet de informatiebron passen bij de informatiebehoefte. Wie bijvoorbeeld een lezing geeft over voeding en gezondheid aan een groep middelbare scholieren, heeft niet veel aan een proefschrift of dissertatie. De informatie die daarin staat is veel te wetenschappelijk. Als er in de presentatieruimte alleen een dvd-speler staat dan heb je niets aan een videoband.
Het tweede aspect waar je op moet letten is de betrouwbaarheid van de informatiebron. Hoe objectief is de informatiebron? Hoe deskundig? Wordt er verwezen naar achterliggende bronnen? Zo ja, kun je die dan terugvinden zodat je kunt kijken of je tot dezelfde conclusie zou komen?
Om een goede keuze te maken uit je resultatenlijst, moet je de resultaten kunnen beoordelen op kwaliteit en bruikbaarheid. Er zijn verschillende redenen waarom sommige bronnen geschikt zijn en andere weer niet. Zo kan de informatie gekleurd zijn doordat de makers denken vanuit een bepaald wetenschappelijke perspectief, een levensovertuiging, een commercieel oogpunt, etc.
Gebruik dus altijd verschillende bronnen en vergelijk ze met elkaar.
https://pixabay.com/nl/vergrootglas-feiten-onderzoeken-1607160/ - Licensed under CC0 1.0 via Pixabay
Generatieve AI (GenAI) is een vorm van Artificiële Intelligentie (AI) waarmee iemand door het geven van een opdracht automatisch teksten, afbeeldingen en andere output genereert. Het is belangrijk dat je begrijpt hoe GenAI functioneert zodat je het verantwoord inzet en eigenaarschap behoudt over je werk.
Breid na de opdracht je kennis uit met de Library guide Artificiële intelligentie. Deze geeft in zes overzichtelijke tabs antwoord op vragen over het gebruik van AI in onderwijs en onderzoek op het groene hbo:
Bij informatievaardigheden is het belangrijk om te kunnen onderscheiden welke informatie betrouwbaar of onbetrouwbaar is. Op het internet kan iedereen alles wat hij wil verkondigen. Er is geen commissie die eist dat de informatie juist is of dat de uitingen objectief zijn. Ook is hier het verschil tussen commerciële informatie, propaganda e.d. niet altijd even duidelijk. Je moet dus steeds zelf uitzoeken of de informatie betrouwbaar genoeg is en als je informatie van webpagina's wilt gebruiken moet je extra voorzichtig zijn en nadenken welke rol je die informatie geeft in je betoog of analyse.
Een veelgebruikt - internationaal - hulpmiddel voor het beoordelen van informatie is de CRAAP-test. Door de gevonden informatie te beoordelen op vijf verschillende criteria krijg je een indicatie van de kwaliteit van de informatie:
CRAAP-test invulformulier
Beoordeel bronnen op betrouwbaarheid en bruikbaarheid met met het CRAAP-test invulformulier. Beantwoord de vragen en geef daarbij steeds een score van 1-10. De opgetelde score geeft je een idee van de kwaliteit van de bron.
Nepnieuws (fake news, fakenieuws, pseudonieuws) en hoaxes (valse berichten) bestaan al heel lang, maar de verspreiding ervan gaat razendsnel sinds de opkomst van sociale media. Iedereen kan tegenwoordig content plaatsen op internet. Daardoor lijken de grenzen tussen nieuws, nepnieuws en advertenties te vervagen. Het wordt steeds moeilijker om ze van elkaar te onderscheiden en een gefundeerde mening te vormen.
Waarom verspreiden mensen eigenlijk nepnieuws en waarom geloven we het? Wat is het gevaar van nepnieuws en hoe herken je het? Wat wordt ertegen gedaan en hoe kun je er zelf het beste mee omgaan? Daarover gaat de website isdatechtzo.nl die is ontwikkeld door Netwerk Mediawijsheid.
De internationale bibliotheekorganisatie IFLA (International Federation of Library Associations) heeft onderstaande infographic ‘Hoe ontdek je nepnieuws’ opgesteld om je te helpen een bepaald nieuwsbericht te verifiëren.
IFLA, CC BY 4.0, via Wikimedia Commons