Het doel van deze library guide is om uitleg te geven over wat artificiële intelligentie is, wat de richtlijnen zijn voor verantwoord gebruik, wat je er mee kan, welke tools er zijn en hoe je er gebruik van kan maken.
De library guide is ontwikkeld voor Aeres Hogeschool, HAS green academy en Hogeschool Van Hall Larenstein. De inhoud is samengesteld door de informatiespecialisten van deze groene hogescholen en is Open Access gepubliceerd.
This work is licensed under CC BY-SA 4.0
De Hanze Mediatheek Groningen publicatie 'AI in het onderwijs' vormt de basis van deze library guide. Daarnaast zijn nog tal van andere bronnen geraadpleegd, zie verder.
De ontwikkeling van GenAI verloopt stormachtig. Met grote regelmaat worden er nieuwe AI-tools gepresenteerd, komen er resultaten van nieuw onderzoek beschikbaar en vormen professionals op diverse terreinen nieuwe meningen. Het is onmogelijk om deze library guide zonder hulp up-to-date te houden. Daarom deze disclaimer en oproep: neem bij het ontdekken van ontbrekende of foutieve informatie alsjeblieft contact met ons op, zie verder.
Heb je naar aanleiding van deze library guide nog vragen of opmerkingen? Neem dan contact op met de informatiespecialisten van jouw hogeschool:
HVHL: mediatheek@hvhl.nl
Ook verbeteringen en aanvullingen zijn welkom! We zoeken daarbij specifiek naar korte beschrijvingen van de praktische toepassing van AI in jouw onderwijs en onderzoek, die we graag nog toevoegen aan deze library guide.
Aarts, S. & Themmen, M. (2024, 28 maart). A.I. Toetsing [Presentatie]. Artifical Intelligence in het onderwijs: Een
Noord-Nederlands symposium georganiseerd door Hanzehogeschool Groningen en NHL Stenden Hogeschool,
Leeuwarden.
Adobe Firefly. (z.d.-b). Beperkingen en uitdagingen van generatieve AI. Adobe.com. Geraadpleegd op 20 december 2023,
van https://www.adobe.com/nl/products/firefly/discover/how-generative-ai-work.html#limitations_of_gen_ai
Auteursrecht.nl. (2020). Werken gemaakt met kunstmatige intelligentie. Geraadpleegd op 15 januari 2024, van
https://www.auteursrecht.nl/Auteursrechtwijzer/Werken-gemaakt-met-kunstmatige-intelligentie
Autoriteit Persoonsgegevens. (z.d.). Toezicht op AI & Algoritmes. In Autoriteit Persoonsgegevens (p.2).
Geraadpleegd op 20 december 2023, van
https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/uploads/imported/toezicht_op_ai_en_algoritmes.pdf
Basten, J. (2023). Handboek ChatGPT in het onderwijs. VanDorp Educatief.
Blauw, S. (2019, 2 juli). Wat is een algoritme? Decorrespondent.nl. Geraadpleegd op 21 december 2023, van
https://decorrespondent.nl/10306/wat-is-een-algoritme/54438c86-fc17-06a7-3884-2b5ed2910ae2
Boetje, J. (2023, 2 november). Navigeren door de Informatiejungle in het AI-tijdperk: Een Nieuwe Kijk op Digitale
Informatievaardigheden. ResearchED.eu. Geraadpleegd op 16 januari 2024, van
https://researched.eu/2023/11/02/blog-van-de-maand-nr-4-josien-boetje/
Bytesnet. (z.d.). De impact van AI op onderzoek. Geraadpleegd op 15 januari 2024, van
https://www.bytesnet.nl/actueel/de-impact-van-ai-op-onderzoek/
Caulfield, J. (2023, 12 mei). Hoe werkt een AI-detector? | Methoden & Betrouwbaarheid.
Scribbr. Geraadpleegd op 16 januari 2024, van
https://www.scribbr.nl/ai-tools-gebruiken/hoe-werkt-een-ai-detector/
Daniels, L. (2023, 30 maart). Aan de slag met digitale competenties: DigComp 2.2. Ixperium.nl. Geraadpleegd op
4 december 2023, van https://www.ixperium.nl/aan-de-slag-met-digitale-competenties-digcomp-2-2/
De Beer, E. (2024, 28 maart). Masterclass Prompt Writing [Presentatie]. Artifical Intelligence in het onderwijs: Een
Noord-Nederlands symposium georganiseerd door Hanzehogeschool Groningen en NHL Stenden Hogeschool,
Leeuwarden.
Ding, N., Dries, J.D., Groenboom, R., Hoksbergen, C., Neumann, K., Top, A. (z.d.) Hanze Library Guides: AI in het
onderwijs: Artificiële intelligentie. Libguides.hanze.nl. Geraadpleegd op 6 december 2023,
van https://libguides.hanze.nl/onderwijs_ai
Doolaar, A. (2024, mei). HANDLEIDING GENERATIEVE AI EN APA. Geraadpleegd op 13 mei 2024,
van https://blog3.han.nl/apastaartje/handleiding-generatieve-ai-en-apa/
Europees Parlement. (2020). Wat is artificiële intelligentie en hoe wordt het gebruikt? Geraadpleegd op 2 juni 2023,
Fitzpatrick, D. (2023, november). I've been reluctant to change the PREP prompt framework because its simplicity works.
But it's time. [Foto][Bericht]. LinkedIn. Geraadpleegd op 19 december 2023, van
Full Orbit. (2022, 4 oktober). Wat is Deep Learning en wanneer gebruik je het? Full-orbit.com. Geraadpleegd op 11 januari
2024, van https://www.full-orbit.com/nl/blog/wat-is-deep-learning-en-wanneer-gebruik-je-het
George, T., & Merkus, J. (2023, 9 mei). Wat zijn de beperkingen van ChatGPT? Scribbr. Geraadpleegd op
11 december 2023, van https://www.scribbr.nl/ai-tools-gebruiken/chatgpt-beperkingen/
Harmsen, J. (2024, 28 maart). A.I. Literacy [Presentatie]. Artifical Intelligence in het onderwijs: Een Noord-Nederlands
symposium georganiseerd door Hanzehogeschool Groningen en NHL Stenden Hogeschool, Leeuwarden.
Helmus, J. (2023). Prompten: de kern van GPT. In: Kennissessie ChatGPT. Hogeschool van Amsterdam.
Hussaarts, Z. (2023, 30 augustus). Wat is generative AI? | Betekenis & Voorbeelden. Scribbr.nl. Geraadpleegd op
11 december 2023, van https://www.scribbr.nl/ai-tools-gebruiken/generative-ai-uitgelegd/
Kennisnet. (2023, 1 augustus). Generatieve AI. Kennisnet.nl. Geraadpleegd op 16 januari 2024, van
https://www.kennisnet.nl/artificial-intelligence/generatieve-ai/
KU Leuven. (2024a). Verantwoord gebruik van generatieve artificiële intelligentie. Algemene principes.
Geraadpleegd op 23 februari 2024, van https://www.kuleuven.be/genai
KU Leuven. (2024b). Verantwoord gebruik van generatieve artificiële intelligentie. Richtlijnen voor studenten.
Geraadpleegd op 23 februari 2024, van
https://www.kuleuven.be/onderwijs/student/onderwijstools/artificiele-intelligentie
KU Leuven. (2023a). Beschrijven van het gebruik van GenAI in wetenschappelijke publicaties,
projectaanvragen en doctorale proefschriften. Geraadpleegd op 5 februari 2024, van
https://research.kuleuven.be/en/integrity-ethics/integrity/practices/genai_nl/transparantie
KU Leuven. (2023b). Gebruik van GenAI (waaronder LLMs) in de verschillende fasen van onderzoek.
Geraadpleegd op 5 februari 2024, van
KU Leuven. (2023c). Verantwoord gebruik van generatieve artificiële intelligentie. Studenten en GenAI.
Geraadpleegd op 23 februari 2024, van
https://www.kuleuven.be/onderwijs/learninglab/in-de-kijker/generatieve-ai-docenten
Last, B. & Sprakel, T. (2024). Chatten met Napoleon: Werken met generatieve AI in het onderwijs (2e editie). Boom.
Mediawijsheid. (z.d.). Kunstmatige intelligentie. Mediawijsheid.nl. Geraadpleegd op 22 januari 2024, van
https://www.mediawijsheid.nl/kunstmatigeintelligentie/
Neumann, K. (2024, 28 maart). Herken een fake [Presentatie]. Artifical Intelligence in het onderwijs: Een Noord-
Nederlands symposium georganiseerd door Hanzehogeschool Groningen en NHL Stenden Hogeschool,
Leeuwarden.
O&T (Onderwijsadvies en Training). (z.d.). Een chatbot als studiehulp. Students UU. Geraadpleegd op 4 januari 2024,
van https://students.uu.nl/homepagina/onderwijs/chatgpt-in-het-onderwijs/een-chatbot-als-studiehulp
Pot, K. (2024, 25 maart). 10x vraag & antwoord over Retrieval-Augmented Generation (RAG). Frankwatching.
Geraadpleegd op 17 juli 2024, van
https://www.frankwatching.com/archive/2024/03/25/retrieval-augmented-generation-wat-is-het/
Promista. (z.d.). ChatGPT en projectmanagement: aanvulling of gevaar? Promista. Geraadpleegd op 21 december 2023,
van https://promista.nl/chatgpt-projectmanagement/
Research Coordination Office. (2023, 5 oktober). Gebruik van GenAI (waaronder LLMs) in de verschillende fasen van
onderzoek. KU Leuven. Geraadpleegd op 20 december 2023, van
Rijksinspectie Digitale Infrastructuur. (z.d.). Wat is kunstmatige intelligentie (AI)? Rdi.nl. Geraadpleegd op 5 februari 2024,
van https://www.rdi.nl/onderwerpen/kunstmatige-intelligentie/wat-is-kunstmatige-intelligentie
Scharwächter, V. (2023, 19 juni). Wat zijn de juridische implicaties van ChatGPT? Scribbr. Geraadpleegd op 15 december
2023, van https://www.scribbr.nl/ai-tools-gebruiken/juridische-implicaties-chatgpt/
Teachmehowtodothat. (z.d.). 9 Handige ChatGPT-prompts om je scriptie te schrijven. Teachmehowtodothat.com.
Geraadpleegd op 22 januari 2024, van https://www.teachmehowtodothat.com/p/chatgpt-prompts-voor-je-scriptie
The Education University of Hong Kong. (z.d.). EdUHK Library Guides: AI Research Tools for Literature Reviews.
Libguides.eduhk.hk. Geraadpleegd op 23 januari 2024, van https://libguides.eduhk.hk/AITools
Van Belkom, R. (2020). Voordelen en beperkingen. Uit: De_toekommst van_AI. Stichting Toekomstbeeld der Techniek.
Geraadpleegd op 12 februari 2024, van https://detoekomstvanai.nl/artikelen/deel-i-de-technologie-duikboten-
Van der Meer, H. (2024, 24 mei). Integratie van (Gen)AI in informatievaardigheidsonderwijs:
Introductie [Presentatie]. LOOWI voorjaarsbijeenkomst 2024. Hogeschool van Amsterdam.
Wokke, A. (2023, 17 juli). Prompt engineering bij AI-chatbots - Belangrijke vaardigheid of hype? Tweakers.
Geraadpleegd op 19 februari 2024, van
Zuyd Bibliotheek. (2023, oktober). ChatGPT en literatuuronderzoek. Zuyd.libwizard.com. Geraadpleegd op
6 december 2023, van https://zuyd.libwizard.com/f/gpt